《风之旅团》测评：疾如风的真动作 打造不重样
.svg) | |
| Површина | 44.579.000 км2[1] |
|---|---|
| Население | 4.164.252.000[2] |
| Густина | 87 жит/км2 |
| БДП (ном.) | $31.58 трилиони (2019) |
| БДП (ПКМ) | $65.44 трилиони (2019) |
| БДП/жител | $7,350 (2019) |
| Демоним | Ази?ци |
| Зем?и | 49 |
| Зависни територии | 4 |
| Зем?и вон ООН | 6 |
| ?азици | ?азици во Ази?а |
| Часовни по?аси | UTC+2 - UTC+12 |
| НДД | .asia |
| На?големи градови | |
Ази?а — централен и источен дел од Евроази?а, дефиниран со исклучува?ето на европскиот полуостров од Евроази?а. Геолошки и географски, Ази?а не е ниту континент ниту потконтинент. Ази?а, сепак, обично се смета за на?големиот континент на светот по површина и бро? на население (преку 4 мили?арди жители или 60 отсто од светското население).
Ази?а (од асирскиот збор ?асу“ = изгре?сонце) се нао?а скоро целосно на северната полутопка, освен островскиот дел на Мала?скиот Архипелаг, ко? се спушта за 10 степени во ?ужната полутопка. Кра?ните точки на копнениот дел на Ази?а на север достигаат до ’ртот Че?ускин на полуостровот Та?мир, на ?уг до ’ртот Буру на Мала?скиот Полуостров, на исток до ’ртот Деж?ов на Чукотскиот Полуостров и на запад до ’ртот Баба на полуостровот Мала Ази?а. Ме?утоа, ако се земе и островскиот дел на Ази?а, тогаш на?северната точка се нао?а на островот Северна Зем?а (81 СГШ), а на??ужната на островот Роти (11 ?ГД) ко? се нао?а во групата на Малите Сундски Острови.
Уште од античко време границите поме?у Европа и Ази?а се ?асни и одат по лини?ата на Еге?ското Море, Дарданелите, Мраморното, Босфорот и Црното Море.
Брегова разгранетост
[уреди | уреди извор]Бреговите на Ази?а се ме?у на?разгранетите на Зем?ата. Таму има голем бро? полуострови, заливи, острови, островски групи, протоци и друго. Ме?утоа, сите брегови на Ази?а не се подеднакво разгранети. Северниот азиски брег ко? излегува на Северноледен Океан е послабо разгранет. Од полуостровите на то? брег на?големи се: ?амал, Та?мир и Чукотскиот Полуостров, а од островите Северна Зем?а, Новосибирските Острови и Врангеловиот Остров. Источниот брег на Ази?а се одликува со поголема разгранетост од северниот. Таму се нао?аат пове?е рабни мори?а (Берингово Море, Охотско Море, ?апонското Море, Жолто Море, Источнокинеско Море, ?ужнокинеско Море) кои од Тихиот Океан се одделени со голем бро? полуострови и островски групи. Од полуостровите на?големи се Камчатка и Коре?а, а од островите Сахалин, ?апонските Острови, Та?ван, Филипинските Острови и други. Бреговите и островите на Источна Ази?а во Тихиот Океан се изложени на силна сеизмичка и вулканска активност. ?ужниот брег на Ази?а го заплискуваат водите на Индиски Океан и неговите кра?брежни мори?а. Ово? брег се одликува со големи полуострови, длабоки заливи, многу острови и пове?е островски групи. Од полуостровите на?големи се: Арапскиот, Индискиот Океан и Индокинескиот Полуостров, а од островите Шри Ланка (Це?лон). Од заливите на?познати се Бенгалски Залив, Оманскиот Залив, Персискиот Залив и Аденскиот Залив. Западниот брег на Ази?а почнува од протокот Баб ел-Мандеб и преку Црвено Море, Суецкиот Канал, Средоземното Море, Еге?ско Море и Мраморното Море со протоците Дарданели и Босфор се протега до Црно Море. На?голем полуостров на ово? брег е Мала Ази?а. [3]
Рел?еф
[уреди | уреди извор]Ази?а е континент со на?различни рел?ефни целини, исполнет со голем бро? низини, планини и висорамнини. Низините зафа?аат една четвртина од територи?ата на Ази?а, а на?распространети се во периферните делови на континентот. На?познати низини во Ази?а се Западносибирската и Туранската Низина кон границата со Европа, Месопотамската Низина во ?угозападна Ази?а, потоа низините по долините на реките Инд, Ганг, Брамапутра и Меконг во ?ужна Ази?а, Источнокинеската Низина во Источна Ази?а и други помали низини. Низините се отвори преку кои до извесна длавочина се навлегува во внатрешноста на мошне непристапните планински системи во Ази?а. Планинскиот рел?еф во Ази?а е застапен на три четвртини од територи?ата. Планинскиот систем започнува од Еге?ското Море на запад, односно од Мала Ази?а и се протега до Тихиот Океан на исток. Го сочинуваат непрекинати планини: Таур, Иранските и Авганистанските Планини до Памир, од каде што системот се раздво?ува кон ?угоисток со планините Хиндукуш, Каракорум и Хималаи, односно кон северозапад преку планините Т?еншан, Алта?, а потоа на север се протегаат ?аблановските, Станово?ските, Верхо?анските, Черските, Колимските Планини и други масиви. Како посебни се простираат: Кавказ, Елбурс, планините во ?угозападните делови на Саудиска Араби?а, планинските масиви во источните делови на Ази?а, како што се Коре?ските Планини, Голем Хинган и планините на островските територии. Планините во Ази?а се одликуваат со мошне големи височини. На Хималаите се нао?аат на?високиот врв во светот, Монт Еверест, со 8848м н.в. како и поголем бро? други врвови со пове?е од 8000м височина.
На пространото азиско копно, ме?у планинските масиви се простираат огромни територии под висорамнини. Познати се Иранската Висорамнина, Тибетската Висорамнина, Станово?ската Висорамнина, Средносибирската Висорамнина, Казашката Висорамнина, висорамнината Декан и други. Посебна каратеристика на рел?ефот во Ази?а е тоа што големи територии се под пустини со типичен еолски рел?еф. Такви се пустините: Голем Нефуд и Руб ел Хали на Арапскиот Полуостров, потоа Големата Солена Пустина во Иран, пустината Тар во Индри?а, пустините Му?ункум, Каракум и Кизилкум во Казахстан, Узбекистан и Турмекистан, пустината Такла Макан во Западна Кина, пустината Гоби во северните делови на Кина и Монголои?а и др.
Големите надморски височини на планинските системи во Ази?а кои се простираат во по?асот од 33°-55° с.г.ш. се причина за голема застапеност на глаци?аци?ата на планините. Огромни територии се нао?аат под снег и мраз. Скоро од сите планини, но особено од Хималаите, се спуштаат многубро?ни ледници од кои се напо?уваат голем бро? реки на азискиот континент. Ази?а е континент покра? ко? се простира т.н. огнен по?ас, ко? се одликува со многу вулкани и зем?отреси, така што е присутен и забележлив вулкански рел?еф. Врз основа на вака поставениот рел?еф во Ази?а се издво?уваат следни природни целини:
Северна Ази?а ко?а се одликува со големи низински територии северно од планините Памир, Алта? и реката Амур.
Источна Ази?а ко?а ги опфа?а источните делови на Кина, Коре?а и ?апони?а.
?ужна (Монсунска) Ази?а ко?а се простира ?ужно од лини?ата Хиндукуш - Хималаи и ги опфа?а териториите од Пакистан до Индонези?а и Филипини.
?угозападна Ази?а ко?а се протега од Авганистан до Сина?скиот Полуостров.
Средна Ази?а ко?а ги опфа?а областите на на?високите планини и пустини.
Клима
[уреди | уреди извор]Климата во Ази?а е мошне разновидна. На неа на?многу вли?аат простира?ето на планините, кое е во правец запад и исток и ?угозапад и североисток, и монсунските ветрови. Со климатските услови во Ази?а се опфатени сите климатски по?аси. Се разликуваат два рабни по?аси, и тоа: изразито тропско-монсунски по?ас на ?уг и поларен и супполарен по?ас на север. Ме?у овие два по?аси се нао?а умерениот по?ас во ко? врз климата вли?ае пространата копнена територи?а, оддалеченоста од мори?ата и рел?ефот со неговите изразито високи планини. Тие се фактори поради кои во Средна Ази?а владее изразито конетинентална клима, со присуство на типична високопланинска (алпска) клима. Во зима во северните и во централните делови на Ази?а нстанува големо разладува?е и формира?е на висок воздушен притисок, а во лето воздушните маси се загреваат и притисокот се намалува. Над Индискиот и Тихиот Океан се случува спротивното: поради разликите што настануваат во воздушните маси, доа?а до големи движе?а на воздухот и се по?авуваат периодични зимски и летни монсунски ветрови. Тие се главен фактор за формира?е на климатските услови во Ази?а, односно за владее?ето на таканаречената монсунска клима. Летните монсуни дуваат од Индискиот и Тихиот Океан кон копното. Тие се топли и влажни и носат големи количества врнежи и до Хималаите. Зимските монсуни дуваат од копното кон Индискиот Океан на ?уг и кон Тихиот Океан на исток. Се одликуваат како ладни суви и предизвикуваат изразито сушни периоди. Слична состо?ба е присутна и во Источна Ази?а каде што во летниот период од Тихиот Океан кон копното дуваат топли и влажни ветрови познати како та?фуни. Тие носат големи количества врнежи и обратно - во зима дуваат од високопланинското копно преку источните низини кон морето, носат ладен и сув воздух ко? придонесува за формира?е ладно и суво време проследено со сушен период. Та?фуните често придонесуваат за зголемува?е на де?ствата на морските бранови, брановите цунами се предизвикани од подводни зем?тореси или вулкански ерупции. На териториите во Сибир скоро посто?ано владеат ниски температури. Исклучок е краткото лето, кога длабоко замрзнатото зем?иште површински се одмрзнува. Во Централна Аз?а има релативно мали годишни количества на врнежи (од 200мм до максимум 500мм), што е причина за по?ава на пространи пустински територии во кои е присутна пустинска клима. Во уште поизразена форма, пустинската клима е одлика и за териториите во ?угозападна Ази?а. Поради надморската височина, високопланинските територии во Средна Ази?а скоро посто?ано се одликуваат со ниски температури, а просторот е под вечен снег и мраз. Таму владее изразито високопланинска и планинска клима.
Климатско-вегетациски области
[уреди | уреди извор]Различните рел?ефни и климатски одлики на теротири?ата на Ази?а, големото по?асно простира?е и излезот на пове?е океани и мори?а, големата оддалеченост на внатрешноста на континентот од мори?ата и други фактори условиле разво? на пове?е климатско-вегетациски области. Глобално се издво?уваат териториите под тропски дождовни шуми, савани, пустинска и полупустинска вегетаци?а, тревна вегетаци?а, листопадни шуми, средоземна вегераци?а, зимзелени шуми, планинска вегетаци?а и тундра. Тропски дождовни шуми се застапени во областите на ?ужна и ?угоисточна Ази?а и во по?ужните делови на Источна Ази?а. Се познати како ?унгли. ?унглите се присутни и во некои приморски делови на Инди?а. Саваните како територии со густа тревна вегетаци?а се карактеристични за Индискиот Потконтинент и за централните теротирии на Индокинескиот Полуостров. Планинска вегетаци?а е застапена во централните планински територии и висорамнини на Ази?а. Се одликува главно со високопланинска тревна вегетаци?а. Пустинската и полупустинската вегетаци?а е застапена во поголем дел од Централна и ?угозападна Ази?а каде што се простираат пове?е каменити и песочни пустини. Степска тревна вегетаци?а е застапена на територи?ата на Мала Ази?а и Месопотами?а, како и во централните делови на Ази?а во по?асот ме?у пустинските и полупустинските области од ?уг, зимзелените шуми (та?ги) од север и листомадните шуми од исток. Листопадна дрвенеста вегетаци?а е карактеристична за Источна Ази?а, поточно за Источна Кина, Коре?а, ?апони?а и за помали делови од Руси?а. Средоземната вегетаци?а е пристуна во приморските области на Мала Ази?а, како полуостров во Средоземното Море. Зимзелените шуми се карактеристични за Северна Ази?а, поточно за Сибир. Опфа?аат на?пространа територи?а во Ази?а. Претставуваат густи зимзелени шуми познати под името та?га. Тундра е климатско-вегетациска област карактеристична за на?северните приморски територии на Ази?а, ко?а се простира ме?у по?асот на та?гата и Северноледениот Океан. Во тундрата претежно егзистираат лишаи, мовови и ретки тревни растителни видови.
Хидрографи?а
[уреди | уреди извор]Ази?а е богата со реки. Тие се влеваат претежно во отворени морски басени и припа?аат на четири сливни подрач?а. Тоа се: Сливно подрач?е на Северноледениот Океан, Тихиот Океан, Индискиот Океан и на Средоземното Море.
Сливното подрач?е на Тихи Океан ги опфа?а реките Амур, Хоангхо, ?анцек?анг, Син?анг, Меконг и други. Сите овие реки се пловни и се користат за сообра?а? и за добива?е електрична енерги?а. Водата на реките од ова сливно подрач?е на Тихи Океан е особено искористена за наводнува?е на житни култури и тоа претежно на ориз. Сливното порач?е на Средоземно Море ги опфа?а сите реки кои се влеваат во него и неговите кра?брежни мори?а - Еге?ското Море и Црното Море. На?големи реки во ова сливно подрач?е се: Кизил, ко?а се влева во Црно Море и Мендерес - во Еге?ско Море. Водата од реките Кизил и Мендерес има значе?е за населението, главно, за наводнува?е на градинарски култури, лозови насади и ?ужно овош?е. Во Ази?а посто?ат и сливни подрач?а кои припа?аат на затворени басени. Тоа се Касписко Езеро и Аралското Езеро. Во Каспиското Езеро од азискиот дел се влеваат помали притоки, а во Аралското Езеро - Сир Дар?а и Аму Дар?а. Реката Сир Дар?а тече низ пустината Кизилкум, а Аму Дар?а низ пустината Каракум. Поради тоа нивната вода се користи за наводнува?е на пустинското зем?иште кое е претворено во зелена оаза на плантажи од памук и други култури. За таа намена таму е изграден еден од на?долгите канали за наводнува?е во Ази?а и светот (1100 км.). То? канал овозможи пустината да се претвори во корисна и плодна почва. Така, таму освен памук денес се одгледуваат градинарски и индустриски култури на големи површини.
Природни богатства на Ази?а
[уреди | уреди извор]Природните богатства на територи?ата на Ази?а се големи и разновидни. Ме?утоа, поради големите просторни разлики и услови (непристапни планински територии, простарни пустини, ладни климатски прилики) сè уште се недоволно испитани. На?важни се нао?алиштата на нафта, ?аглен, зем?ен гас и железна руда, големи шуми, богат хидроенергетски потенци?ал, зем?оделски површини итн. Нафтата, како течно минерално гориво е ме?у на?важните природни богатства на територи?ата на Ази?а. На?големите нафтени поли?а се нао?аат во ?угозападна Ази?а, поточно во Саудиска Араби?а, Месопотамската Низина, околу Кавказ, Каспиското Езеро, Туранската Низина и огромната Западносибирска Низина, М?анмар и Индонези?а. Зем?ениот гас како важно природно погатство, на?многу е застапен во северните делови на Сибир и Западносибирската Низина. ?агленот како цврсто минерално гориво на?многу е застапен во централните делови на Сибир, во источните делови на Кина и во Инди?а. Од металните суровини се застапени: железото во Руси?а и Кина, кала? во Малези?а и Индонези?а, волфрам во Кина и М?анмар итн. Шумите во Ази?а покриваат околу 30% од територи?ата и претставуваат големо природно богатство, но се тешко пристапни за експлоатаци?а. Посебно природно богатство се обработливите зем?оделски површини кои зафа?аат околу 20% од површината на континентот. Тие се основа на ко?а се одгледуваат пченица, ориз, ча?, каучук, зачини, коноп и други зем?оделски култури. Ази?а е на?голем производител на овие култури во светот. Посебно природно богатство е и хидроенергетскиот потенци?ал со ко? располагаат речните текови кои се спуштаат зрачесто од високите планини. То? е мошне значаен биде??и станува збор за големи, долги полноводни реки на кои се изградени и се градат голем бро? хидроцентрали. На реките се изградени поголем бро? вештачки акумулации со пове?екратна намена, освен за производтство на електрична енерги?а се користат и за наводнува?е на зем?оделските површини. На то? начин се обезбедува храна за многубро?ното население на територи?ата на ?ужна, ?угоисточна и Источна Ази?а. Природните богатства на Ази?а се надополнуваат со искористуава?е на мори?ата и океаните за обемен сообра?а? и транспорт на стоки и како риболовни подрач?а.
Верска и ?азична припадност на населението во Ази?а
[уреди | уреди извор]Ази?а е на?населениот континент на Зем?ата. На него живее пове?е од половина од светското население, ме?утоа поради природните услови населението е мошне нерамномерно распоредено. Огромни пространства на тундрите и та?гите на север, пустините во Централна и во ?угозападна Ази?а и високите планини и висорамнини се скоро ненаселени. Спротивно на тоа, во низинските предели и во поречните делови на Кина, Инди?а, Индокинескиот Полуостров и островите на ?апони?а, Филипини и Индонези?а живее околу 90% од населението на Ази?а. Во овие региони се изградени голем бро? милионски градови. На?познати се: Пекинг, Т?ан?ин, Вухан, Ченгду и други во Кина; Токио, ?окохама, Осака, кобе и др. во ?апони?а; Сеул во ?ужна Коре?а; Бангкок во Та?ланд; ?акарта во Индонези?а; Манила на Филипини; Дака во Бангладеш; ?у Делхи, Мумба?, Колката и др. во Инди?а; Карачи, Лахор во Пакистан итн.
Религи?а
Населението на Ази?а спа?а во индоевропската група народи, карактеристична за Северна, ?угозападна и ?ужна Ази?а и на мала?ската група народи - припадници на жолтата раса, карактеристични за Источна и за ?угоисточна Ази?а. Многубро?ното азиско население, иако живее на големи расто?ани?а, според верската припадност е распоредено во неколку религиозни групи. Северните делови на Ази?а, вклучува??и ги териториите на Руси?а и Казахстан, исповедаат христи?анска религи?а со православна вероисповед. Во ?угозападна Ази?а, вклучува??и ги и државите од Средна Ази?а заедно со Авганистан и Пакистан, населението е со исламска вероисповед. Оваа религи?а ?а исповеда и населението во Бангладеш, во Индонези?а и делумно во Малези?а. Во ?ужна Ази?а, поточно на Индискиот Потконтинент е застапен хиндуизмот, ко? го исповедаат околу 280 народи. Во пове?ето зем?и од ?угоисточна Ази?а, во Кина и во Коре?а преовладуваат конфуци?анството и будизмот, додека во ?апони?а 70% од населението истовремено припа?а на шинтоизмот и на будизмот.
?азици
Огромниот бро? лу?е во Ази?а се претставници на голем бро? народи. Типични примери се: Инди?а со околу 280 народи, Кина со над 50, Руси?а со околу 30 итн. Голем дел од народите на Ази?а имаат свои посебни ?азици, ме?утоа, според бро?от на населението што ги зборува, на?застапени се: кинескиот ?азик, бенгалскиот, арапскиот, мала?скиот, виетнамскиот, турскиот. Голема групаци?а опфа?а населението во ?ужна Ази?а, поточно на Индискиот Потконтинент, каде што се зборува на хинду ?азикот. Од другите ?азици во Ази?а поголеми групации на население зборуваат: ?апонски во ?апони?а, коре?ски во ?ужна и Северна Коре?а и турски во Турци?а.
Култура и обичаи
[уреди | уреди извор]Големата територи?ална разновидност на Ази?а и многубро?ното население разместено низ разни природно карактеристилни теротирии условиле да се разви?ат голем бро? култури и обичаи. Од древните периоди се познати пове?е култури и цивилизации. Такви се: асираската, месопотамската, персиската, индиската, кинеската, ?апонската, монглоската и др. Денес културите на народите во Ази?а се различни. Голем дел од нив се потпираат на традициите од минатото, на начинот на живее?е и на религиозните законитости. Матери?аланата култура и достигнува?ата во зем?ите на Ази?а на?соодветно се гледа преку цивилизациските открити?а(пронао?а?ето на харти?ата, печатарската техника, создава?ето на барутот, свилата и порцеланот и др. Во Кина, а потоа во Инди?а, се удрени темелите на математиката и на механиката, мере?ето на површината и времето, проучува?ето на природата, на животот на растени?ата и на животните, достигнува?ата во архитектурата итн. Општо се познати светските кулутрно-историски градви, како, кинескиот ?ид во Кина, Мавзоле?от Та? Махал во Инди?а, хиндуистичкиот храм Ангкор Ват во Камбо?а и др. Ме?утоа, познати се и современи архитектонски градби скоро во сите градови на Ази?а, особено во ?апони?а, Хонгконг, Сингапур, Малези?а итн. Духовната култура се согледува во многубро?ните достигнува?а во науката, културата и обичаите. Традиционалните облици на кулутрно изразува?е се гледаат преку верските обичаи, како на пример, целосно покрива?е на лицето ка? жените во муслиманскиот свет, не?аде?е свинско месо, масовните посети и молитви во светите места, особено церемониите во светите градови. Такви се: Ерусалим - и за муслиманите и за христи?аните, светите места Мека и Медина во Саудиска Араби?а и др. Шаховската игра е прона?дена во Инди?а. Народите на Ази?а се одликуваат со карактеристични уметнички вредности, како што се танцува?ето, музиката и др. Од Источна и од ?угоисточна Ази?а потекнуваат карактеристичните боречки спортови, самура?ски обичаи, сумо-борби итн. Во централните делови на Ази?а, во степските предели е карактеристичен нормадскиот и полунормадскиот живот, со многубро?ни елементи сво?ствени само за ова население. Во Инди?а е познат кастинскиот начин на живее?е, каде што населението е поделено во различни касти што вообичаено не се мешаат едни со други.
Регионална поделба на Ази?а
[уреди | уреди извор]Големината на територи?ата, природно-географските просторни целини (низини, планини, сливни територии), социо-географските и економско-географските одлики се главни фактори за регионалната поделба на Ази?а. Според тоа, како посебни регионални целини се издво?уваат: — Северна Ази?а — Источна Ази?а — ?угоисточна Ази?а — ?ужна Ази?а — Средна Ази?а — ?угозападна Ази?а
Северна Ази?а Северна Ази?а главно ги опфа?а териториите што спа?аат во сливот на Северноледениот Океан, од планината Урал до Тихиот Океан. Оваа територи?а во целост се нао?а во Руси?а.
Источна Ази?а Во Источна Ази?а, главно, се вбро?уваат териториите што спа?аат во тихоокеанското сливно подрач?е, односно просторот ко? е органичен со високите планини Хималаи, Памир, Алта?, ?аблановските Планини и реката Амур. Во Источна Ази?а се нао?аат териториите на НР Кина (Хонгконг, Макао), Монголи?а, Народна Демократска Република Коре?а (Северна), Република Коре?а (?ужна), ?апони?а и Та?ван
| Држава | Главен град | Површина(км2) | Население(ООН, 2009) |
|---|---|---|---|
| Кина | Пекинг | 9 806 400 | 1 331 115 200 |
| Та?ван | Та?пе? | 35 870 | 23 027 672 |
| Монголи?а | Улан Батор | 1 564 200 | 2 671 000 |
| ?ужна Коре?а | Сеул | 122 760 | 23 906 000 |
| Северна Коре?а | П?онг?анг | 99 270 | 48 333 000 |
| ?апони?а | Токио | 377 800 | 127 580 000 |
?угоисточна Ази?а ?угоисточна Ази?а ?а сочинуваат териториите на Индокинескиот Полуостров и голем бро? острови, од кои на?големи се: Борнео, ?ава, Суматра, Сулавеси, Минданао и др. Овде се нао?аат државите: М?анмар, Та?ланд, Демократска Народна Република Лаос, камбо?а, Соци?алистичка Република Виетнам, Федераци?а Малези?а, Сингапур, Бруне?, индонези?а, Демократска Република Тимор и Филипини.
| Држава | Главен град | Површина(км2) | Население (ООН, 2009) |
|---|---|---|---|
| М?анмар | ?ангон | 676 600 | 50 020 000 |
| Та?ланд | Бангкок | 513 100 | 63 389 730 |
| Лаос | Виенти?ан | 236 800 | 6 320 000 |
| Камбо?а | Пном Пен | 181 040 | 13 388 910 |
| Виетнам | Хано? | 332 400 | 88 069 000 |
| Малези?а | Каула Лумпур | 329 760 | 28 200 000 |
| Сингапур | Сингапур | 185 | 4 839 400 |
| Бруне? | Бандар Сери Бегавен | 5 765 | 400 000 |
| Индонези?а | ?акарта | 1 904 500 | 230 330 000 |
| Источен Тимор | Дили | 14 600 | 1 134 000 |
| Филипини | Манила | 300 400 | 92 226 600 |
?ужна Ази?а ?ужна Ази?а ги опфа?а териториите на Индискиот Полуостров, ко? на север е ограничен со планинскиот венец Хималаи, на запад со Авганистанските Планини, а на исток со планината Чин. Во ?ужна Ази?а се нао?аат државите Исламска Република Пакистан, Авганистан, Инди?а, Непал, Бутан, Народна Република Бангладеш, Демократска Соци?алистичка Република Шри Ланка и Малдиви.
| Држава | Главен град | Површина(км2) | Население (ООН, 2009) |
|---|---|---|---|
| Пакистан | Исламабад | 796 100 | 166 649 000 |
| Авганистан | Кабул | 662 200 | 28 150 000 |
| Инди?а | ?у Делхи | 3 287 600 | 1 165 040 000 |
| Непал | Катманду | 147 200 | 29 331 000 |
| Бутан | Тимфу | 46 700 | 697 000 |
| Бангладеш | Дака | 147 600 | 162 221 000 |
| Шри Ланка | Коломбо | 65 610 | 20 238 000 |
| Малдиви | Мале | 298 | 309 000 |
Средна Ази?а Средна Ази?а главно се поистоветува со територи?ата на неистечното подрач?е на Каспиското, Араиското и на другите езера со пустинските територии и Тибетската Висорамнина. Ме?утоа, поради државните граници во Средна Ази?а се вбро?уваат државите: Република Казахстан, Република Турменистан, Република Узбекистан, Република Киргистан, и Република Та?икистан.
| Држава | Главен град | Површина(км2) | Население (ООН, 2009) |
|---|---|---|---|
| Туркменистан | Ашхабад | 488 100 | 5 110 000 |
| Узбекистан | Ташкент | 447 400 | 27 488 000 |
| Киргистан | Бишкек | 198 500 | 5 482 000 |
| Та?икистан | Душанбе | 143 100 | 6 952 000 |
| Казахстан | Астана | 2 717 300 | 15 571 506 |
?угозападна Ази?а ?угозападна Ази?а се нарекува територи?ата од Ази?а што излегува на Средоземното, Црвеното и Арапското Море. На оваа територи?а се нао?аат државите: Турци?а, Грузи?а, Ермени?а, Азербе??ан, Кипар, Либан, Сири?а, Израел, ?ордан, Ирак, Иран, Саудиска Араби?а, Кува?т, Бехреин, Катар, Обединети Арапски Емирати(АОЕ), Оман И ?емен.
| Држава | Главен град | Површина(км2) | Население(ООН, 2009) |
|---|---|---|---|
| Турци?а | Анкара | 780 600 | 71 517 100 |
| Грузи?а | Тбилси | 69 700 | 4 382 100 |
| Азербе??ан | Баку | 86 600 | 8 629 900 |
| Кипар | Никози?а | 9 251 | 801 600 |
| Либан | Бе?рут | 10 452 | 4 224 000 |
| Сири?а | Дамаск | 185 180 | 21 906 000 |
| Израел | Ерусалим | 21 000 | 7 411 500 |
| Ирак | Багдад | 438 300 | 30 747 000 |
| Иран | Техеран | 1 648 000 | 70 517 100 |
| Саудиска Араби?а | Ри?ад | 2 149 700 | 25 721 000 |
| Кува?т | Кува?т | 17 820 | 2 985 000 |
| Бахреин | Манама | 17 820 | 791 000 |
| Катар | Доха | 11 430 | 1 409 000 |
| ОАЕ | Абу Даби | 82 900 | 4 579 000 |
| Оман | Маскат | 212 460 | 2 845 000 |
| ?емен | Сана | 536 870 | 23 580 000 |
Зем?и и Територии кои се нао?аат во Ази?а
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ National Geographic Family Reference Atlas of the World. Washington, D.C.: National Geographic Society (U.S.). 2006. стр. 264.
- ↑ ?Континенти на светот“. Список. Worldatlas.com. Архивирано од изворникот 2025-08-06. Посетено на 25 ?ули 2011. (англиски)
- ↑ Учебник по географи?а за VII одделение
| ||||||||||||||||||||||||||
|